วิธีสังเกตอาการทารกท้องอืด พร้อมวิธีแก้เมื่อลูกท้องอืดจากผู้เชี่ยวชาญ

ตรวจสอบข้อมูลทางวิชาการโดย รองศาสตราจารย์ นายแพทย์พรเทพ ตั่นเผ่าพงษ์

อย่ามองข้ามปัญหาทารกท้องอืด เพราะอาจส่งผลให้ลูกของคุณอึดอัดไม่สบายตัว คุณแม่ต้องเตรียมรับมือและแก้ปัญหาอย่างไร มาดูกันเลย
 

อาการท้องอืด เป็นอาการปกติและมักไม่อันตราย เกิดขึ้นได้ในทารกและเด็กเล็ก ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นหลังจากทารกกินนม ทำให้เกิดความรู้สึกอึดอัด แน่นท้อง และไม่สบายตัว คุณแม่ต้องหมั่นสังเกตอาการ และศึกษาวิธีรับมือกับอาการท้องอืดของลูกน้อย เพื่อป้องกันการเกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหารที่อาจทวีความรุนแรงต่อไปได้

อาการทารกท้องอืด เกิดขึ้นได้อย่างไร?

ทารกท้องอืด มักเกิดจากปริมาณของแก๊ส หรือลมในทางเดินอาหารมากเกินไป ซึ่งอาจเป็นผลมาจากการกลืนลมขณะกินนมหรือร้องไห้มากเกินไป การดูดนมที่มีฟองอากาศเยอะ และการดูดนมช้าหรือเร็วเกินไป นอกจากนี้ระบบการย่อยอาหารของลูกที่ยังพัฒนาไม่เต็มที่ ทำให้เกิดการเสียสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ และส่งผลให้จุลินทรีย์ที่ดีน้อยลง ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของอาการไม่สบายท้อง

LPR จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ ที่พบในนมแม่เสริมสร้างความแข็งแรงให้ระบบทางเดินอาหาร

สมดุลที่ดีของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ในทางเดินอาหารมีผลดีต่อระบบประสาทที่ควบคุมระบบทางเดินอาหาร ส่งผลต่อการย่อย การดูดซึม และการขับถ่ายที่เป็นปกติ หากระบบทางเดินอาหารหรือจุลินทรีย์เสียสมดุล อาจส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน การย่อยและการดูดซึมสารอาหาร อาการท้องผูก ไปจนถึงการอักเสบที่เป็นปัจจัยหนึ่งของโรคเรื้อรังหลายๆ โรค การได้รับจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์จึงมีหลักฐานทางการแพทย์บ่งชี้ว่ามีประโยชน์ต่อทารกและเด็กในหลายภาวะ  

น้ำนมแม่ยังมีสารอาหารอื่นๆ อีกมากกว่า 200 ชนิด ที่มีส่วนช่วยให้ระบบทางเดินอาหารแข็งแรง ปรับสมดุลที่ดีของจุลินทรีย์ในลำไส้ โดย LPR เป็น หนึ่งในจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ที่นอกจากจะพบในนมแม่แล้ว ยังพบในโยเกิร์ตและนมบางชนิดอีกด้วย

สัญญาณที่บ่งบอกว่าลูกกำลังท้องอืด

แม้ลูกไม่สามารถสื่อสารกับคุณแม่โดยตรงได้ แต่คุณแม่สามารถสังเกตอาการว่าลูกท้องอืดหรือไม่ ด้วยวิธีคร่าวๆ ดังนี้ 
✔ ร้องไห้บ่อย หงุดหงิดง่าย
✔ ดิ้นตลอดเวลาหลังจากที่ลูกดื่มนม
✔ ท้องแข็ง ท้องป่อง
✔ ยืดแอ่นตัวขณะร้อง
✔ เรอบ่อย
✔ ผายลมบ่อย

เมื่อลูกท้องอืดทำอย่างไรดี? รู้หรือไม่ การจับลูกเรอช่วยบรรเทาอาการท้องอืดในทารกได้

เมื่อลูกน้อยของคุณมีสัญญาณบ่งบอกว่าลูกกำลังท้องอืด คุณแม่สามารถบรรเทาอาการท้องอืดของลูกได้ด้วยวิธีที่ไม่ยาก เช่น การจับลูกเรอหลังจากลูกดื่มนมเสร็จทุกครั้ง  เพราะลมในทางเดินอาหารที่มากเกินจะทำให้ลูกรู้สึกแน่นท้อง ไม่สบายตัว รวมถึงการกระตุ้นกรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารขึ้นมาในหลอดอาหาร จนอาจร้องไห้โยเย และนอนไม่หลับ  หากคุณแม่ช่วยให้ลูกเรอเอาลมหลังจากกินนมออกมาได้ ลูกของคุณก็จะสบายท้อง สบายตัวขึ้น หลับสบาย และมักไม่ร้องกวนในเวลากลางคืน เนื่องจากการเรอจะช่วยระบายอากาศที่กลืนเข้าไปตอนที่ดูดนม และยังช่วยป้องกันไม่ให้ปวดท้องหรือแน่นท้องอีกด้วย

“จะให้ลูกเรอ ต้องทำอย่างไร?” มีขั้นตอนง่าย ๆ ดังนี้

วิธีที่ 1 อุ้มลูกพาดบ่า

เป็นวิธีที่ง่ายที่สุด เพียงแค่นำผ้าขนหนูหรือผ้าอ้อมวางลงบนไหล่ของคุณเพื่อกันเปื้อนระหว่างลูกเรอแล้วเกิดแหวะน้ำนมออกมา จากนั้นอุ้มลูกพาดบ่าให้ตัวลูกตั้งตรง และลูบหลังลูกเบา ๆ ช้า ๆ รอจนกว่าลูกเรอ ประมาณ 5-10 นาที

วิธีที่ 2 อุ้มลูกนั่ง

โดยใช้มือข้างหนึ่งประคองคอและหน้าอกด้านหน้าของลูกไว้ แล้วใช้มืออีกข้างลูบหลังลง ประมาณ 5 - 10 นาที ลูกมักเรอออกมาได้เอง  

เพื่อหลีกเลี่ยงและลดอาการท้องอืด คุณแม่อาจลองให้ลูกหยุดดูดนม และปล่อยให้เขาเรอในระหว่างมื้อนมก่อน แล้วค่อยให้ดูดนมต่อ ซึ่งพบว่าเด็กบางคนเท่านั้นที่ชอบวิธีนี้ ในขณะที่เด็กบางคนอาจจะไม่ชอบและต้องการจะดูดนมให้เสร็จก่อนแล้วค่อยเรอทีหลัง คุณแม่จึงควรสังเกตพฤติกรรมการดื่มนมของลูกร่วมด้วย

ป้องกันอาการทารกท้องอืดอย่างไร

คุณแม่ควรฝึกทักษะการให้นมแม่อย่างเหมาะสม หากทารกกินนมผ่านขวดนม ควรพยายามให้ทารกกลืนอากาศจากขวดนมให้น้อยที่สุด